Trong bản sắc văn hóa ẩm thực Việt Nam, hiếm có một nguyên liệu nào lại mang tính biểu tượng và đa chiều như trái ớt cay. Từ Bắc vào Nam, từ các món ăn dân dã đến đặc sản vùng miền, từ ngôn ngữ giao tiếp đến phong tục tín ngưỡng, ớt không chỉ là một loại gia vị mà còn là đại diện của tinh thần nóng bỏng, bản lĩnh và thích nghi của người Việt. Tuy nhiên, ớt cay không đơn thuần chỉ nằm ở vị giác. Nó hiện diện trong cả y học cổ truyền, văn hóa dân gia