Câu cá đã từ lâu là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Trong khi nhiều người nghĩ đến câu cá như một thú vui tĩnh tại, gắn liền với hình ảnh những ông lão tóc bạc ngồi bên ao làng thì thực tế hiện nay, câu cá đã trở thành một bộ môn giải trí hiện đại, phong phú về hình thức, đối tượng, và mục đích. Trong đó, câu cá vàng – một biến thể khá đặc biệt – đã và đang trở thành một hiện tượng văn hóa mang nhiều tầng ý nghĩa: